Những giai đoạn tâm lý của người có xu hướng phạm tội

Theo nhà tâm thần học Joel Norris, tội phạm giết người thường trải qua 7 giai đoạn tâm lý từ săn mồi, nhử mồi... đến gây án và bị trầm cảm. 

Kết luận được Norris đúc kết sau khi làm việc cho đội bào chữa của một số kẻ sát nhân hàng loạt tại bang Georgia (Mỹ) và thực hiện 500 cuộc phỏng vấn với những kẻ này. Cụ thể:

1. Thay đổi tính cách

Kẻ giết người bắt đầu thay đổi tính cách và tránh né các tương tác xã hội. Tuy nhiên, những thay đổi này không thể hiện ra ngoài và khó bị người xung quanh phát giác. Dần dần, trong đầu kẻ giết người thường diễn ra các cảnh tượng hư cấu có tính chất bạo lực hoặc gợi dục. Nguồn gốc cảnh tượng này có thể xuất phát từ những gì phải trải qua khi còn nhỏ.

Giai đoạn này kéo dài khác nhau, có thể được tính bằng phút song cũng có khi tính bằng năm. Chúng có thể cố dùng thuốc hoặc rượu để dập tắt các ý nghĩ hư cấu trong đầu nhưng thường không thành công và gây án.

2. Săn mồi

Chúng cố gắng tìm kiếm nạn nhân trong những khu vực cho là "vùng thoải mái". Giai đoạn này có thể kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tháng cho tới khi sát nhân tìm được "con mồi" và đã nắm được thông tin như thói quen, lối sống, hoạt động hàng ngày...

3. Nhử mồi

Chúng cố gắng chiếm được sự tin tưởng của nạn nhân để nhử họ vào bẫy, thông qua những câu chuyện thân thiện, lời khen, lời hứa hẹn, quà tặng,... hoặc những hành động khác. Ví dụ, Ted Bundy, kẻ thú nhận giết 30 thiếu nữ tại Mỹ trong thập niên 1970, thường giả vờ bị gãy tay để có cớ nhờ nạn nhân nhặt hộ sách hoặc khiêng giúp đồ ra xe.

Theo Norris, giai đoạn này chỉ xuất hiện ở dạng "sát nhân ngăn nắp", tức những kẻ gây án theo tuần tự từng bước. Nếu không chiếm được lòng tin của đối phương, sát nhân rất có thể sẽ bỏ qua và tìm con mồi khác.

4. Bắt cóc

Khi chiếm được lòng tin của nạn nhân, sát nhân mới lộ rõ bộ mặt thật. Ví dụ, một số cô gái may mắn thoát khỏi tay của Ted Bundy cho biết hắn không bao giờ thể hiện điều gì bất thường cho tới khoảnh khắc tấn công.

Quá trình bắt giữ có thể diễn ra mau gọn như tra còng vào cổ tay hoặc đánh nạn nhân bất tỉnh. Một số sát nhân có thể kéo con mồi vào chiếc xe không có tay nắm để ngăn chạy thoát. Chúng sau đó đưa nạn nhân tới nơi vắng vẻ và chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo.

5. Ra tay

Norris cho rằng giai đoạn giết người thường đại diện cho tuổi ấu thơ bất hạnh của kẻ sát nhân. "Kẻ sát nhân không ngăn nắp" thường dùng đòn tấn công nhanh để gây án ngay lập tức, trong khi "sát nhân ngăn nắp" có thể tra tấn nạn nhân trước.

6. Lưu giữ

Sau khi gây án, chúng có thể giữ lại đồ cá nhân của nạn nhân (ví dụ quần áo) và lưu trữ các mẩu tin trên báo giấy nói về vụ án. Một số kẻ khác còn chụp ảnh hoặc quay lại quá trình gây án.

7. Trầm cảm

Đây là bước cuối cùng trước khi vòng quay trở lại giai đoạn thứ nhất. Chúng rơi vào trạng thái trầm cảm vì nhận ra rằng quá trình gây án không thể thỏa mãn được ý nghĩ bạo lực trong đầu, thậm chí có thể dẫn tới việc sát nhân cố tự sát.

Giải mã tâm lý phạm tội theo logic của FBI qua câu đố: Cái bẫy của kẻ sát nhân?

1. Câu đố

Lần này FBI đưa ra câu hỏi liên quan đến tâm lý, đầu óc của kẻ phạm tội. Câu hỏi có nội dung về một tên sát nhân hàng loạt chuyên dùng thủ đoạn bắt cóc rồi mới giết.

Hắn không bao giờ giết nạn nhân ngay khi họ tỉnh lại mà bắt họ phải trải qua một cuộc cân não, nói đúng hơn là cuộc may rủi trước khi chết. Như trong hình minh họa, hắn đưa nạn nhân đến một chiếc bàn bày sẵn hai viên thuốc và hai cốc nước giống y hệt nhau.

Hắn nói một trong hai viên thuốc có độc và cho phép nạn nhân được tự lựa chọn một viên thuốc để uống. Viên thuốc còn lại chính y sẽ phải tự mình nuốt trôi.

Theo lời kẻ sát nhân, điều này đồng nghĩa với việc nếu nạn nhân may mắn chọn được viên thuốc không có độc, họ sẽ thoát chết và hạ được tên tội phạm nguy hiểm. 

Thế nhưng dù chọn viên thuốc nào, không ai trong số các nạn nhân rơi vào trong tay hắn sống sót. Còn tên sát nhân vẫn luôn thành công với cái bẫy của mình. Vậy cái bẫy chết người hắn đặt ra ở đây là gì?

2. Đáp án

Đây thực ra chỉ là trò "mèo vờn chuột" của kẻ sát nhân. Ngay từ đầu, hắn đã không cho nạn nhân cơ hội sống nào. Hai viên thuốc thực chất không hề có độc. Thứ đã bị tẩm độc chính là ly nước được sắp xếp sẵn trước mặt nạn nhân.

Chính vì điều này, dù có cẩn thận chọn viên thuốc nào đi chăng nữa, các nạn nhân vẫn phải nhận lấy cái chết đau đớn trong khi kẻ thủ ác đang thầm mỉm cười, tận hưởng trò vui do chính hắn tạo ra.

Đa số mọi người đều không vượt qua được câu hỏi này. Chỉ số ít bình luận rằng vì họ thường xuyên xem phim trinh thám nên đã đoán ra được âm mưu thâm hiểm của tên sát nhân hàng loạt có đầu óc bệnh hoạn.