Những kinh nghiệm phục hồi du lịch của quốc tế và giải pháp ngắn hạn của Việt Nam

Trải qua thời gian chịu tác động tiêu cực của Covid-19, nhiều quốc gia đã có những biện pháp để phục hồi và phát triển du lịch. Trên cơ sở đó, Việt Nam cũng có thể cân nhắc tới những giải pháp mang tính ngắn hạn.

Lời toà soạn: Là sự kiện lớn của ngành du lịch, Hội thảo Du lịch Việt Nam 2021 thành công với nhiều ý kiến trao đổi, đánh giá tác động của dịch bệnh Covid-19 đến ngành du lịch, cơ hội và thách thức đặt ra đối với du lịch Việt Nam giai đoạn “hậu Covid”.

Diễn ra trong 1 ngày, bên cạnh những ý kiến trao đổi, tham luận tại Hội thảo, còn có nhiều kiến giải, góc nhìn có giá trị được nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, các hiệp hội, doanh nghiệp du lịch gửi tới.

Sau đây, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu tới độc giả chuyên đề "Du lịch Việt Nam phục hồi và phát triển" là tập hợp các phát biểu, tham luận, bài viết trong tài liệu hội thảo do ban biên tập nội dung của Uỷ ban Văn hoá - Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch thực hiện.

Dưới đây là phần thứ 4 của bài "THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHỤC HỒI DU LỊCH VIỆT NAM 2022 - 2023" của TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả - Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV với nội dung liên quan đến Kinh nghiệm phục hồi du lịch:

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHỤC HỒI DU LỊCH VIỆT NAM 2022 - 2023

TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả - Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV

1. THỰC TRẠNG NGÀNH DU LỊCH VIỆT NAM

1.1. Tổng quan ngành du lịch

1.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân

2. TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 ĐỐI VỚI DU LỊCH TOÀN CẦU VÀ VIỆT NAM

3. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ TRONG PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH 2 NĂM QUA

Các quốc gia trên thế giới đều quan tâm hỗ trợ phát triển ngành du lịch trong thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp. Một số chính sách hỗ trợ chính như sau:

- Thứ nhất, các các quốc gia trên thế giới hiện nay đều thực hiện lồng ghép chính sách hỗ trợ phục hồi ngành du lịch chung trong các chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó tập trung vào 6 nội dung chính là: (i) Chính sách tài khóa (giãn, giảm thuế, phí, kích cầu, hỗ trợ lãi suất, bảo lãnh tín dụng, cho vay trả lương...); (ii) Chính sách tiền tệ (giảm lãi suất; giãn, giảm lãi, phí, cơ cấu lại nợ, tín dụng ưu đãi...); (iii) Đào tạo, phát triển kỹ năng nghề nghiệp; (iv) Phát triển thị trường; (v) Xã hội hóa nguồn vốn; (vi) Kích cầu, khởi động lại ngành du lịch.

- Thứ hai, các chương trình hỗ trợ trực tiếp cho ngành du lịch tập trung vào ba nội dung chính gồm: (i) Hỗ trợ doanh nghiệp thông qua giãn, hoãn thuế; miễn giảm lãi, thuế, phí; cho vay ưu đãi, bảo lãnh tín dụng...; (ii) Hỗ trợ người lao động thông qua phát tiền mặt, trợ cấp thất nghiệp, đào tạo...; (iii) Hỗ trợ ngành du lịch thông qua chương trình giảm giá, kích cầu du lịch.

Cụ thể như Thái Lan hỗ trợ phí bảo lãnh cho doanh nghiệp thành lập mới, Malaysia giãn nợ vay trong 6 tháng, miễn thuế dịch vụ trong 6 tháng, cung cấp 45 triệu USD cho các doanh nghiệp đào tạo nhân viên. Đối với người lao động, Malaysia cũng có chương trình hỗ trợ như trợ cấp lương hàng tháng từ 137–276 USD trong 3 tháng cho nhân viên để khuyến khích nhân viên tiếp tục làm việc; hỗ trợ 137 USD cho người lao động bị buộc phải nghỉ việc trong 6 tháng; miễn phí đào tạo trực tuyến cho nhân viên ngành du lịch. Malaysia cũng cung cấp 13 tỷ USD dưới hình thức phiếu giảm giá để kích cầu du lịch trong nước.

- Thứ ba, một số quốc gia đã xem xét mở cửa du lịch theo hai hướng là mở cửa toàn bộ hoặc từng bước. Tại Đông Nam Á, Thái Lan là quốc gia khá cởi mở trong mở cửa biên giới và gỡ bỏ hầu hết các hạn chế kiểm soát dịch COVID- 19.

Cụ thể:

• Thái Lan đã mở cửa du lịch cho du khách đã tiêm đủ 2 mũi vaccine từ 1/11/2021;

• Chính phủ Thái Lan đã mở rộng gói cứu trợ cho 19 hãng hàng không bị tổn thất bởi dịch bệnh; trong đó, 7 hãng hàng không địa phương được hưởng 14 tỷ Baht để duy trì hoạt động; 44 • Bộ Nội vụ Thái Lan phê duyệt đề xuất gia hạn thị thực cho du khách từ 56 quốc gia từ 30-45 ngày để thu hút du khách quốc tế;

• Kích cầu du lịch nội địa gồm: (i) Gói du lịch cho các bác sĩ, nhân viên y tế; (ii) Hỗ trợ chi phí khách sạn, nơi ở; (iii) Hỗ trợ chi phí đi lại.

• Tổng cục Du lịch Thái Lan tập trung vào kế hoạch 5R (Reboot, Rebuild, Refresh, Rebound, Rebalance) gồm: Khởi động lại: kích thích du lịch nội địa tại các địa phương; Xây dựng lại: nâng cao năng lực cạnh tranh lâu dài của các doanh nghiệp; Làm mới: tạo các chiến lược truyền thông để tăng cường nhận thức về du lịch an toàn tại Thái Lan; Phục hồi: tăng cường thu hút du khách quốc tế (đặc biệt các thị trường chủ lực); Tái cân bằng: tăng trưởng du lịch theo hướng bền vững, đẩy mạnh việc cân bằng giữa lợi ích kinh tế, trách nghiệm với xã hội và bảo tồn tài nguyên.

- Thứ tư, các quốc gia cũng thường xem xét thành lập hội đồng (tổ chức) phục hồi và phát triển ngành du lịch trở lại như Singapore thành lập Nhóm công tác phục hồi du lịch (Tourism Recovery Action Task Force) với thành phần gồm cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội du lịch và các cơ quan tổ chức trụ cột trong ngành du lịch, với nhiều vụ khôi phục niềm tin và cung cấp sự bảo đảm cho người dân và du khách nước ngoài; nâng cao năng lực ngành du lịch và nhận diện cơ hội trong bối cảnh hiện tại; phát triển một chiến lược phục hồi để tạo sự khác biệt của Singapore với đối thủ cạnh tranh; tập hợp các bên liên quan cùng tham gia và hỗ trợ phục hồi ngành du lịch.

4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH VIỆT NAM

Với thực trạng ngành du lịch Việt Nam thời gian qua, mặc dù đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ nhưng vẫn chưa phát triển tương xứng tiềm năng và kỳ vọng, các điểm hạn chế năng lực cạnh tranh còn chậm khắc phục, công tác quản lý phát triển khách hàng và thị trường chưa hiệu quả, bền vững trong khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp gây tác động tiêu cực.

Để sớm đưa ngành du lịch Việt Nam phục hồi, phát triển xứng đáng vai trò ngành kinh tế mũi nhọn trong thời gian tới, các giải pháp cần nghiên cứu, xây dựng theo hai bước trong đó ngắn hạn nên tập trung cho quá trình phục hồi sau đại dịch và dài hạn tập trung cho các giải pháp khắc phục các tồn tại hạn chế và phát triển ổn định, bền vững.

4.1. Giải pháp ngắn hạn:

Trong ngắn hạn, nhiệm vụ chính của ngành du lịch nên tập trung vào công tác khắc phục hậu quả và phục hồi du lịch trong và sau đại dịch với các nội dung chính như sau:

Thứ nhất, khuyến khích phục hồi du lịch nội địa trước ngay dịp Tết và đầu năm 2022 và có lộ trình mở cửa du lịch quốc tế an toàn, có thỏa thuận mở cửa biên giới với các quốc gia có tỷ lệ lây nhiễm thấp, nghiên cứu áp dụng các mô hình như “Bong bóng du lịch”, “Làn xanh du lịch”; xem xét mở cửa đường bay quốc tế hai chiều đi – đến các điểm, quốc gia an toàn trong điều kiện cho phép; có chương trình 45 kích cầu du lịch nội địa cụ thể; ban hành qui định, quy trình hướng dẫn khách đi lại, xuất nhập cảnh, cách ly (nếu có) ở mức phù hợp nhất có thể.

Cần sớm sơ kết chương trình mở của du lịch của Phú Quốc, Hội An ...., để rút kinh nghiệm và nhân rộng.

Thứ hai, kiểm soát dịch bệnh và thích ứng an toàn, hoàn thiện và ban hành Chương trình phòng, chống dịch trong điều kiện mới, trong đó có các quy định, hướng dẫn cụ thể về bảo đảm an toàn dịch bệnh của ngành du lịch. Các giải pháp kiểm soát và thích ứng dịch bệnh cần xem xét ở cả ba phía: điểm du lịch, khách du lịch và hướng dẫn viên.

Thứ ba, triển khai chứng nhận, hộ chiếu Vaccine là chìa khóa để đưa xã hội trở lại trạng thái bình thường mới. Chứng nhận Vaccine sẽ được xem xét cấp cho các đối tượng đã tiêm phòng đầy đủ và cho phép họ tham gia các hoạt động cộng đồng, từ đó giúp các địa điểm, khu du lịch trở nên an toàn cho người dân và khách du lịch. Quá trình áp dụng hộ chiếu Vaccine nên thực hiện theo từng bước và gắn với số hóa.

Trước tiên nên áp dụng hộ chiếu Vaccine cho những quốc gia an toàn dịch bệnh, các chuyến bay thuê bao trọn gói với chương trình du lịch khép kín (như du lịch Phú Quốc, Hội An, Hạ Long...), từ đó bảo đảm khách du lịch cùng đến một điểm để dễ kiểm soát khi phát sinh lây nhiễm cộng đồng.

Quá trình áp dụng hộ chiếu Vaccine cần được thực hiện linh hoạt theo diễn biến kiểm soát dịch bệnh tại các quốc gia điểm đến để có điều chỉnh kịp thời nhằm hạn chế lây lan dịch bệnh, đặc biệt với những biến chủng mới nguy hiểm và khó kiểm soát.

Thứ tư, thu hút lao động du lịch trở lại làm việc: Chính phủ nghiên cứu áp dụng chính sách an sinh xã hội theo hướng hỗ trợ tiền thuê nhà, đào tạo kỹ năng trong bối cảnh mới. Doanh nghiệp cần xây dựng và công bố các kế hoạch dự phòng, các cam kết, chính sách hỗ trợ, sử dụng lao động, chính sách, điều kiện làm việc an toàn, bảo đảm sức khỏe cho người lao động khi dịch bệnh diễn biến phức tạp theo từng cấp độ để người lao động không lo ngại trước các vấn đề rủi ro bất thường, yên tâm làm việc.

Bên cạnh các chính sách thu hút lao động thông qua cơ chế thu nhập, phúc lợi; các doanh nghiệp cũng cần xây dựng chính sách cải thiện môi trường làm việc, hỗ trợ một phần chỗ ở, ổn định tâm lý để người lao động sớm thích nghi trong điều kiện bình thường mới; có hướng dẫn chi tiết làm việc từ xa.

Thứ năm, tiếp tục triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động ngành du lịch phục hồi và thích ứng tình hình mới: Chính phủ chỉ đạo khẩn trương tiếp tục thực hiện các gói hỗ trợ hiện tại, tháo gỡ nhanh chóng những vướng mắc trong quá trình triển khai, thúc đẩy nhanh quá trình tiêm Vaccine để tăng độ phủ Vaccine trong nước, đặc biệt là các khu, điểm du lịch và các thành phố lớn.

Thứ sáu, triển khai đồng bộ Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH 2022-2023, trong đó cần quan tâm ưu tiên cụ thể hơn đối với ngành du lịch và các lĩnh vực liên quan. Để quá trình phục hồi và phát triển bền vững, ngành du lịch có 46 thể xem xét thành lập Hội đồng phục hồi du lịch, chuẩn bị các kế hoạch dự phòng khủng hoảng để chủ động các ứng phó khi xuất hiện các diễn biến phức tạp, bất ngờ.

Thứ bảy, doanh nghiệp đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số, thiết kế sản phẩm du lịch phù hợp, đào tạo nhân viên du lịch phục vụ trong điều kiện thích ứng an toàn.

(còn nữa)

* Tiêu đề bài viết do Travelmag đặt.

Bài liên quan

Những tiềm năng của du lịch Việt Nam dưới góc nhìn của một chuyên gia kinh tế

6 lĩnh vực cần được du lịch Việt Nam cải thiện để nâng cao năng lực cạnh tranh

Tác động của Covid-19 tới du lịch Việt Nam và những xu hướng mới