Buổi talkshow do trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội tổ chức. Với sự tham gia của các diễn giả: Luật sư Nguyễn Thị Quỳnh Anh – chủ tịch công ty Luật InvestPro, phó chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam; Nhà báo Phan Đăng – Từng là người dẫn chương trình “Ai là triệu phú”, Thư ký tòa soạn báo An ninh thế giới giữa tháng và cuối tháng, tác giả của nhiều đầu sách bán chạy, trong đó có cuốn sách về kỹ năng “39 câu hỏi cho người trẻ”.

Tại buổi talkshow này, các diễn giả cho biết, báo cáo gần đây của Viện Nghiên cứu Giáo dục Việt Nam cho thấy “có 37% sinh viên ra trường không tìm được việc làm do yếu và thiếu các yếu tố kỹ năng thực hành xã hội, 83% bị các nhà tuyển dụng đánh giá thiếu các kỹ năng sống”. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê, quý I-2016, cả nước có 225.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp.

Sau khi dịch bệch covid-19 kết thúc, kinh tế thế giới rơi vào suy thoái và khủng hoảng, con số thất nghiệp ở những người có bằng cấp sẽ còn cao hơn nữa. Không phải chúng ta đang thiếu thốn chỗ làm, mà rất nhiều doanh nghiệp cho biết rằng họ rất cần người, song việc và người luôn không tiệm cận được nhau, như hai đường thẳng song song. Lý do là vì sinh viên hoàn toàn không thể đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Chủ doanh nghiệp phàn nàn rằng kiến thức của các em quá nghèo nàn, lạc hậu, lý thuyết và sáo rỗng. Chưa kể kỹ năng và thái độ đều yếu kém.

Để đào tạo một con người, chúng ta có ba nguồn quan trọng là giáo dục gia đình, giáo dục nhà trường, và giáo dục xã hội. Chất lượng đào tạo của khối cao đẳng về chuyên môn nghề nghiệp rất tốt, các em đã kiện toàn được phần kiến thức, nhưng lại chưa có những kỹ năng tốt và thái độ tốt để phục vụ cho công việc và cuộc sống sau này.

Thứ nhất, ở phần giáo dục nhà trường, giáo án của giáo viên từ bậc mầm non cho đến đại học đều phải thể hiện ba mục tiêu ở mỗi bài học là: Kiến thức, Kỹ năng và Thái độ. Tuy nhiên hầu như các giáo viên đã bỏ qua hầu hết phần Kỹ năng, Thái độ mà chỉ giữ lại Kiến thức trong quá trình giảng dạy.

Thứ hai là về khía cạnh giáo dục gia đình, thế hệ trẻ Việt Nam cũng chịu nhiều thiệt thòi. Nguyên nhân là vì kỹ năng sống và thái độ sống có liên quan mật thiết đến văn hóa sống và tính cách dân tộc. Kỹ năng làm việc độc lập, làm việc theo nhóm, kỹ năng sinh tồn, kỹ năng thích nghi, kỹ năng tự bảo vệ bản thân, kỹ năng kìm chế cảm xúc và rất nhiều thái độ sống tích cực cơ bản là được hình thành nhờ văn hóa sống.

Nhưng thanh thiếu niên Việt Nam thường được cha mẹ bao cấp từ nhỏ đến lớn, thậm chí đến khi đã có gia đình và sinh con, nên bị tước đi hầu hết các kỹ năng quan trọng. Văn hóa Việt Nam cũng nhấn mạnh việc một đứa trẻ ngoan là phải biết nghe lời thầy cô và cha mẹ, càng nghe tuyệt đối trẻ càng ngoan, thành thử trẻ sẽ bị triệt tiêu kỹ năng tự ra quyết định, kỹ năng sáng tạo, kỹ năng lập mục tiêu-kế hoạch, kỹ năng phản biện và tư biện.

Thứ ba là giáo dục xã hội. Chúng ta rất thiếu hụt các chương trình truyền hình thực tế huấn luyện kỹ năng trên những kênh giáo dục. Chúng ta cũng thiếu các buổi workshop, hội thảo về chủ đề này cho thanh thiếu niên và cha mẹ. Các công tác tuyên truyền chỉ lác đác và chủ yếu mang tính hình thức, không thiết thực và kém hấp dẫn. Các trung tâm đào tạo mở ra đa phần đều đông khách, nhưng chỉ đào tạo rất ít kỹ năng cơ bản và học phí quá cao, khiến không phải gia đình nào cũng đủ điều kiện để gửi con theo học.

TS. Trịnh Thị Thu Hà, hiệu trưởng-bí thư đảng ủy nhà trường đã chia sẻ rằng: “Các Kỹ năng và Thái độ cũng có quan hệ biện chứng với Kiến thức, sẽ giúp ích cho các em học tập, nghiên cứu tốt hơn, ví dụ như kỹ năng tự học, kỹ năng phân tích và tổng hợp thông tin, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng lưu trữ… Tôi tin rằng việc đưa các môn kỹ năng vào chương trình như một môn học chính khóa sẽ tạo hứng khởi cho sinh viên cũng như cung cấp cho thị trường lao động một nguồn nhân lực toàn diện”.