Báo động các trường hợp ngộ độc thuốc lá điện tử trộn ma túy

Mới đây, bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận một nam sinh học cấp 3 bị ngộ độc cấp tính sau khi sử dụng thuốc lá điện tử. Bác sĩ, TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh nhân này lần đầu tiên được bạn bè mời sử dụng thuốc lá điện tử mua tại Hà Nội. Sau khi sử dụng, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng rất nhanh như mất kiểm soát, kích thích vật vã, loạn thần.

Cũng theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, gia đình phát hiện thấy nam sinh gào rú trên giường, bị ảo giác nên đưa đến bệnh viện trong tình trạng có các biểu hiện của ngộ độc ma túy. Ngay sau đó, các bác sĩ đem mẫu sản phẩm bệnh nhân sử dụng đi kiểm tra, xét nghiệm nhưng không thể xác định được đây thuộc loại ma túy gì.

Trước đó, Trung tâm Chống độc cũng tiếp nhận nam thanh niên 22 tuổi nhập viện trong tình trạng rối loạn tâm thần, rối loạn nhịp tim và tăng huyết áp. Xét nghiệm tinh chất bệnh nhân này sử dụng trong thuốc lá điện tử, các bác sĩ phát hiện thành phần có chứa 5 - Fluoro ADBICA - một dạng ma túy tổng hợp thế hệ mới. Sau khi được cấp cứu ổn định, bệnh nhân phải chuyển sang điều trị tại Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết, tình trạng ngộ độc chất ma túy trong thuốc lá điện tử chỉ mới xuất hiện trong thời gian gần đây, bệnh viện bắt đầu ghi nhận từ năm 2019. Bệnh viện đã điều trị nhiều trường hợp ngộ độc, loạn thần sau khi sử dụng thuốc lá điện tử có trộn lẫn cần sa, ma túy tổng hợp. Đối tượng sử dụng hầu hết là người trẻ, độ tuổi 20 và thi thoảng có những trường hợp là học sinh trung học phổ thông.

Đặc điểm chung của các ca ngộ độc ma túy thế hệ mới là tình trạng ngộ độc nặng với những biểu hiện vượt quá giới hạn chịu đựng như co giật, kích thích, vật vã, ảo giác, không kiểm soát được hành vi. Đáng lo ngại là rất khó để tìm ra phác đồ điều trị với người bị ngộ độc khi sử dụng các loại ma túy thế hệ mới này. Theo phân tích của Viện Sức khỏe tâm thần (bệnh viện Bạch Mai), hiện chưa có phương pháp cận lâm sàng nào giúp chẩn đoán, xác định tình trạng nghiện các chất ma túy mới, chủ yếu được xác định qua định tính nồng độ trong nước tiểu.

"Đây là hiểm họa mới, thách thức xã hội và để lại hậu quả khôn lường cho người sử dụng", bác sĩ Nguyên nhấn mạnh.

Hiểm họa mới trong thuốc lá điện tử

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho hay, những mẫu thuốc lá điện tử đời mới có sạc pin và bộ phận chứa chất lỏng, dung dịch làm nguyên liệu đốt có thể thay thế, đưa vào tùy thích. Các đối tượng có thể trộn ma túy vào sử dụng, tự điều chỉnh, tăng nhiệt độ vượt quá thiết kế của bộ hút để làm tăng độ phê khi hít ma túy. Việc thay đổi cơ cấu đốt, vật liệu đốt sẽ làm gia tăng nguy cơ ngộ độc, sốc cùng những ảnh hưởng lâu dài đối với sức khỏe người sử dụng.

“Dung dịch hút của thuốc lá điện tử đã chứa nicotin và nhiều chất gây hại cho cơ thể. Do đó, khi phối trộn thêm các loại chất lạ, chất kích thích, ma túy thì không thể lường trước được hậu quả và có thể mang lại những hệ lụy đau lòng”, bác sĩ Nguyên lo ngại.

Hiện có hàng trăm chất cần sa, ma túy tổng hợp được tạo mới hằng ngày nhưng năng lực xét nghiệm lại chậm hơn tốc độ gia tăng của các chất gây nghiện. Các phòng xét nghiệm lớn của Hà Nội mới chỉ xác định được khoảng 180 chất. Đó là nguyên nhân khiến nhiều trường hợp sau khi nhập viện, dù có những triệu chứng điển hình của ngộ độc ma túy nhưng kết quả xét nghiệm không thể xác định được loại chất gì.

“Những phòng xét nghiệm chuyên nghiệp cũng không thể phân tích và phát hiện các chất ma túy trộn vào trong thuốc lá điện tử thì việc qua mắt các cơ quan hải quan, cửa khẩu để nhập về nước là hoàn toàn có thể xảy ra”, bác sĩ Nguyên nói thêm.

Các chuyên gia hô hấp cho hay, dạng hơi của thuốc lá điện tử bên cạnh chất gây nghiện nicotin, vẫn chứa chất gây ung thư có trong thuốc lá thông thường. Do đó, người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp, đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật như ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, liệt dương.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cũng cho biết thuốc lá điện tử có tới 15.000 loại hương vị, nguy cơ trộn hương vị và cả chất ma túy. Người hút dễ phơi nhiễm các chất độc gây bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp, ảnh hưởng đến phát triển trí não. Các chất độc được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử và trong khói. Vì vậy thuốc lá điện tử có hại cho cả người dùng và người xung quanh. Ngoài ra người dùng còn có nguy cơ chấn thương nghiêm trọng do cháy nổ pin.

Theo Bộ Y tế, tỷ lệ người Việt sử dụng thuốc lá điện tử tăng lên 2,6% vào năm 2019, trước đó chỉ 0,2%. Loại thuốc này đang nhắm đến đối tượng giới trẻ và cả người chưa hút. Hiện nay, tỷ lệ sử dụng thuốc lá nung nóng ở Việt Nam chưa cao nhưng có xu hướng gia tăng. Do đó, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần khung pháp lý nhằm kiểm soát các sản phẩm này, xem xét cấm bán, sản xuất, quảng cáo thuốc lá điện tử.