Từ hiệu ứng hang Sơn Đoòng đến việc định hình du lịch Việt Nam trong thời kỳ mới
Với những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên lịch sử văn hoá thì Việt Nam cần định vị lại vị thế và thế mạnh du lịch của mình, từ đó sẽ dễ dàng quy hoạch và mời gọi các nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Lời toà soạn: Là sự kiện lớn của ngành du lịch, Hội thảo Du lịch Việt Nam 2021 thành công với nhiều ý kiến trao đổi, đánh giá tác động của dịch bệnh Covid-19 đến ngành du lịch, cơ hội và thách thức đặt ra đối với du lịch Việt Nam giai đoạn “hậu Covid”.
Diễn ra trong 1 ngày, bên cạnh những ý kiến trao đổi, tham luận tại Hội thảo, còn có nhiều kiến giải, góc nhìn có giá trị được nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, các hiệp hội, doanh nghiệp du lịch gửi tới.
Sau đây, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu tới độc giả chuyên đề "Du lịch Việt Nam phục hồi và phát triển" là tập hợp các phát biểu, tham luận, bài viết trong tài liệu hội thảo do ban biên tập nội dung của Uỷ ban Văn hoá - Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch thực hiện.
Dưới đây là phần cuối của bài viết DU LỊCH VIỆT NAM - THỰC TẠI, NHỮNG XU HƯỚNG, THÁCH THỨC VÀ CƠ HỘI TRONG THỜI KỲ HẬU COVID-19 của ông Nguyễn Châu Á - Tổng giám đốc Oxalis Adventure liên quan đến những đề xuất để phục hồi và phát triển du lịch Việt Nam.
DU LỊCH VIỆT NAM - THỰC TẠI, NHỮNG XU HƯỚNG, THÁCH THỨC VÀ CƠ HỘI TRONG THỜI KỲ HẬU COVID-19
Nguyễn Châu Á - Tổng giám đốc Oxalis Adventure
1. Thực trạng phát triển du lịch Inbound tại Việt Nam
2. Những xu hướng du lịch mới có khả năng xuất hiện trong 2022
4. Thực tiễn từ hoạt động của Oxalis Adventure
4.1. Hoạt động du lịch inbound của Oxalis Adventure
Oxalis Adventure (Công ty TNHH MTV Chua Me Đất) là công ty 100% vốn đầu tư trong nước thành lập từ tháng 6/2011 tại Quảng Bình. Oxalis là công ty du lịch đặc thù và không giống với nhiều công ty du lịch hiện nay đang hoạt động tại Việt Nam: a) Oxalis tập trung và đầu tư chuyên môn cao trong lĩnh vực du lịch thám hiểm hang động, trải nghiệm thiên nhiên theo nhóm nhỏ, b) Nhằm tập trung nguồn lực và chuyên môn do đó Oxalis tạo ra sản phẩm riêng và tự đầu tư và khai thác, c) Oxalis tập trung vào một loại hình du lịch mà không mở đại trà nhiều loại hình du lịch khác.

Hang Sơn Đoòng dài tới 9 km nhưng hiếm khi tối đen như mực. Đó là nhờ hai hố sụt khổng lồ như những “giếng trời” cung cấp ánh sáng tràn ngập hang động và tạo ra khung cảnh tráng lệ. (Ảnh: VOV).
Các sản phẩm du lịch nổi tiếng thế giới của Oxalis có thể kể đến bao gồm "thám hiểm Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới". Khám phá Hang Én, Hang Va, Tú Làn, Hang Tiên, trong đó Chinh phục Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới là sản phẩm đẳng cấp thế giới và được các tạp chí du lịch quốc tế bình chọn là một trong những sản phẩm du lịch đáng trải nghiệm nhất trên thế giới. Trước COVID (trước năm 2020) thì Oxalis đón khoảng 10.000 đến 15.000 lượt khách du lịch mỗi năm trong đó có 80% là khách du lịch quốc tế và 20% là khách du lịch trong nước. Từ khi xảy ra đại dịch COVID-19 đến nay thì toàn bộ khách quốc tế đóng băng và chỉ còn khách du lịch trong nước tham gia tour.
Oxalis Adventure hiện sử dụng khoảng 500 lao động làm việc thường xuyên tại doanh nghiệp, trong đó có 150 nhân viên và chuyên gia kỹ thuật toàn thời gian và khoảng 350 nhân viên khuân vác (porter) người địa phương chuyên mang vác hành lý, nấu ăn và phục vụ khách du lịch trong các tour mà công ty vận hành. Do đặc thù là công ty du lịch có hoạt động kỹ thuật chuyên sâu, do đó công ty đã giữ lại toàn bộ 100% nhân sự trong suốt 2 năm COVID vừa qua. Năm 2020, mặc dù là năm đầu tiên bùng phát dịch nhưng chỉ sau 2 tháng thì toàn quốc đã kiểm soát tốt dịch bệnh, tuy nhiên người Việt Nam lúc đó không thể di du lịch nước ngoài nên các tour du lịch khám phá và trải nghiệm thiên nhiên của Oxalis trở nên hút khách hơn bao giờ hết. Năm 2021 thì tình hình dịch bệnh trở nên trầm trọng hơn do đó thời gian hoạt động trong năm rất ít, khiến doanh số và lượng khách giảm 50% so với năm 2020. Giữa tháng 10 năm 2021 khi tình hình dần ổn định trở lại thì Oxalis Adventure là đơn vị du lịch đầu tiên trong nước được cấp phép thực hiện tour khép kín đón khách từ các địa phương khác đến Quảng Bình. Tính đến cuối tháng 11/2021 thì tình hình du lịch của Oxalis đang có tín hiệu khả quan khi mỗi tháng có 15 đoàn khách tham gia tour trọn gói, khép kín. Trong khi lượng khách đặt tour Sơn Đoòng năm 2022 đã đạt 80% và chỉ vài tháng tới đây thì toàn bộ số chỗ của năm 2022 sẽ được đặt hết. Với chiến lược là tập trung khai thác chuyên sâu một loại hình, một địa phương. Các nhóm khách được bố trí theo nhóm nhỏ an toàn, hầu hết thời gian là trải nghiệm trong rừng và hang động tự nhiên và ít tiếp xúc với cộng đồng do đó mô hình của Oxalis đã được nhiều du khách trong nước yêu thích và trụ vững sau gần 2 năm chống chọi với đại dịch COVID-19.
4.2. Công tác quảng bá, xúc tiến du lịch đến các thị trường khách du lịch quốc tế
Với mục tiêu phát triển trở thành công ty du lịch mạo hiểm hàng đầu tại Châu Á, góp sức đưa Quảng Bình trở thành trung tâm du lịch mạo hiểm của Châu Á, ngay từ năm 2013, Công ty đã tập trung các hoạt động truyền thông với nhiều phương thức đa dạng, nội dung phong phú, hình ảnh nổi bật đến các thị trường khách du lịch trọng điểm trên thế giới, trong đó cái tên đã làm bùng nổ truyền thông thế giới đồng thời là nền tảng để ghi tên Quảng Bình vào "bản đồ du lịch thế giới" và mang du lịch Quảng Bình, du lịch Việt Nam ra thế giới lại chính là Hang Sơn Đoòng, hang động tự nhiên lớn nhất thế giới được phát hiện và khảo sát năm 2009 và được tạp chí National Geographic và BCRA công bố là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới năm 2010. Ngày 27/7/2013, UBND tỉnh Quảng Bình ký quyết định cho phép Oxalis khai thác thử nghiệm tuyến du lịch “Chinh phục Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới” từ ngày 01/8/2013. Tuyến du lịch đã được UBND tỉnh Quảng Bình xác định là tuyến du lịch mang đẳng cấp thế giới, là nền tảng để quảng bá và phát triển các sản phẩm du lịch quanh khu vực Sơn Đoòng. Việc đưa thương hiệu Sơn Đoòng trở thành tour du lịch đẳng cấp thế giới sẽ mang lại hiệu ứng quảng bá cho Quảng Bình rất lớn, thu hút số lượng lớn du khách nước ngoài đến với Quảng Bình.
Kể từ khi đưa Sơn Đoòng vào khai thác du lịch, Oxalis đã tiến hành mời nhiều nhiếp ảnh gia trong nước và quốc tế đến chụp ảnh và quay phim để phục vụ cho mục đích quảng bá. Một trong những nhiếp ảnh gia đã cùng Oxalis mang những bức ảnh đẹp nhất của Sơn Đoòng đến với công chúng là Ryan Deboodt, một nhiếp ảnh gia người Mỹ.
Đặc biệt, vào năm 2015, Công ty đã thực hiện thành công chương trình phát sóng trực tiếp Good Morning America của đài ABC News, chương trình đã tiếp cận đến hơn 60 triệu người xem trên toàn cầu và gây tác động lớn đến ngành du lịch Việt Nam với bạn bè thế giới.
Năm 2016, Oxalis tổ chức chuyến khám phá Sơn Đoòng thành công cho các đại sứ của những nước có nguồn khách du lịch lớn đến Việt Nam, tạo hiệu ứng tốt cho phát triển du lịch cũng như tạo niềm tin cho khách du lịch. Cũng trong năm 2016 Oxalis đã giới thiệu thành công và trở thành đối tác của hãng phim Legendary trong dự án quay phim Kong: Skull Island tại Quảng Bình. Đặc biệt, lần đầu tiên Sơn Đoòng được chính thức quảng bá đến gần 100 nhà sản xuất phim, đạo diễn, giám đốc bối cảnh ngay tại kinh đô điện ảnh thế giới Hollywood năm 2019. Cũng trong năm 2019, lần đầu đầu tiên Oxalis hợp tác với DJ nổi tiếng thế giới Alan Walker thực hiện video ca nhạc mang tên Alone P.II thực hiện tại Sơn Đoòng và đến nay đã có trên 215 triệu lượt xem trên thế giới. Thông qua các hoạt động truyền thông và quảng bá của Công ty Oxalis, Hang Sơn Đoòng đã được rất nhiều tạp chí du lịch nổi tiếng thế giới bầu chọn xuất sắc:
- Năm 2010: Tạp chí National Geographic và BCRA công bố Hang Sơn Đoòng là hang tự nhiên lớn nhất thế giới, với thể tích là 38.5 triệu m3.
- Năm 2014: Tờ New York Times bình chọn Sơn Đoòng đứng thứ 8 trong 52 điểm đáng đi du lịch nhất năm 2014.
- Năm 2014: Tạp Chí National Geographic Adventure UK bình chọn tuyến du lịch Sơn Đoòng là tuyến du lịch mạo hiểm đẳng cấp thế giới.
- Năm 2015: Tổ chức kỷ lục thế giới Guiness công nhận Sơn Đoòng là hang lớn nhất thế giới.
- Năm 2019: Đài truyền hình Dave TV của Anh bình chọn thám hiểm Sơn Đoòng đứng thứ 5 trên 20 cuộc phiêu lưu vĩ đại nhất hành tinh.
- Năm 2019: Tạp chí du lịch hàng đầu của thế giới Telegraph (Vương quốc Anh) bình chọn Sơn Đoòng là một trong 11 địa điểm tuyệt vời nhất trên thế giới.
Ngày nay, sản phẩm du lịch “Chinh phục Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới” là sản phẩm du lịch nổi bật mang đẳng cấp quốc tế, hình ảnh đặc trưng cho du lịch Quảng Bình và là một trong những thương hiệu du lịch quốc gia nổi bật của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.
Hiệu ứng từ Hang Sơn Đoòng cũng đã góp phần thúc đẩy phát triển du lịch Quảng Bình, giúp người dân địa phương có công ăn việc làm ổn định, góp phần phát triển kinh tế tỉnh nhà. Đặc biệt Hang Sơn Đoòng còn góp phần quảng bá thúc đẩy và thu hút các nhà đầu tư lớn đến Quảng Bình như FLC, Vingroup...và nhiều nhà đầu tư lớn khác.
5. Những đề xuất để phục hồi và tăng trưởng du lịch Việt Nam hậu COVID-19
5.1. Định vị, định hình du lịch Việt Nam trong thời kỳ mới:
Với những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên lịch sử văn hoá thì Việt Nam cần định vị lại vị thế và thế mạnh du lịch của Việt Nam bao gồm các lĩnh vực: Văn hoá, lịch sử; du lịch thiên nhiên, du lịch nghỉ dưỡng; du lịch thể thao và các lĩnh vực khác phù hợp với thị hiếu và đặc điểm của các thị trường khách du lịch mục tiêu cũng như xác định cụ thể phạm vi và quy mô, thực hiện chiến lược phát triển phù hợp với các thị trường tiềm năng. Một khi đã có những lĩnh vực then chốt thì Việt Nam sẽ dễ dàng quy hoạch và mời gọi các nhà đầu tư chuyên nghiệp, có nghề đến để tạo ra những sản phẩm độc đáo, đi đầu và dẫn đầu xu thế của thế giới.
5.2. Cơ chế quảng bá du lịch Việt Nam ra thế giới:
Việt Nam cần có chiến lược quảng bá hình ảnh điểm đến Việt Nam ra thế giới theo kịp với các xu thế công nghệ hiện nay. Đầu tư một khoản tiền tương xứng để ngành du lịch chi tiêu trong việc quảng bá nhận thức điểm đến tại các thị trường mục tiêu nhằm tạo ra nhu cầu du lịch để giúp các doanh nghiệp du lịch bán được sản phẩm của họ đến khách hàng. Ở các nước phương Tây họ có thu thuế lưu trú từ khách du lịch để phục vụ những lợi ích chung của khách du lịch bao gồm công tác quảng bá. Ở Việt Nam cũng có thể áp dụng hình thức trích 5-10% kinh phí từ các nguồn thu tham quan danh lam thắng cảnh trên toàn quốc để tạo một phần ngân sách phục vụ cho công tác quảng bá một cách bài bản. Một khi công tác quảng bá được thực hiện tốt thì khách du lịch sẽ yên tâm và mạnh dạn đến Việt Nam du lịch.
5.3. Những hỗ trợ cho doanh nghiệp du lịch:
Hiện nay, những chính sách giảm thuế hoặc hỗ trợ cho người lao động và doanh nghiệp du lịch của Chính phủ đang rất tốt và kịp thời. Tuy nhiên từ cấp chính phủ đến địa phương: a) cần tạo ra các quy chế liên quan đến hoạt động du lịch một cách đồng bộ, thuận lợi giúp cho du lịch hồi phục trở lại. Việc nhiều địa phương đưa khách là F1 đi cách ly tập trung và áp dụng những quy định ngặt nghèo cho dù khách du lịch đã tiêm đủ 2 liều vắc- xin khiến khách du lịch rất rụt rè khi quyết định di du lịch; b) Đề nghị chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch đầu tư ngân sách lớn hơn trong việc quảng bá tạo nhận thức điểm đến tới khách du lịch tại các thị trường chiến lược, thị trường tiềm năng nhằm giúp cho các doanh nghiệp du lịch dễ dàng tiếp cận và mời gọi khách đến Việt Nam.
5.4. Huy động các nguồn lực để phát triển du lịch:
Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp và để phát triển cần có sự đồng bộ hóa về hạ tầng kỹ thuật, chính sách phát triển của du lịch và các ngành nghề liên quan đặc biệt là ngành dịch vụ và các ngành kinh tế bổ trợ. Đề nghị Chính phủ, các bộ ngành có các chính sách hỗ trợ, ưu đãi phát triển du lịch để huy động tổng hợp các nguồn lực cả đầu tư công, đầu tư tư nhân để phát triển du lịch; quan tâm đầu tư phát triển đồng bộ hệ thống giao thông kết nối giữa các trung tâm du lịch lớn trong cả nước; ưu tiên phát triển du lịch tại các địa phương phù hợp với lợi thế của từng tỉnh, thành phố trong chiến lược phát triển chung của điểm đến du lịch Việt Nam để mỗi địa phương có các sản phẩm du lịch đặc trưng, đẳng cấp và thương hiệu được khẳng định trên thị trường thế giới, tạo ra các vùng du lịch phát triển với các hạt nhân tiêu biểu để cạnh tranh với các nước trong khu vực, thu hút khách du lịch quốc tế.