Đầu tháng 10, tại xã vùng cao Y Tý, huyện Bát Xát, mùa nước đổ và mùa lúa chín đã đi qua. Hiện tại, nơi đây đang phủ kín sương mờ. Dù có đi muôn nơi, trải nghiệm vô vàn nền văn hóa của các dân tộc trong cả nước, Y Tý vẫn luôn mang 1 nét đặc trưng khiến du khách ấn tượng sâu sắc.

Đầu đội mây, chân đạp đất

Sau mùa lúa chín, bản làng Y Tý thoắt ẩn thoắt hiện trong biển mây bồng bềnh. Thời điểm săn mây đẹp nhất vào độ tháng 9 đến tháng 4 hàng năm. Mây mù xuất hiện vào sáng sớm hoặc xế chiều.

Trong những ngày này, màu trắng của mây cùng với màu xanh của cây cỏ, màu vàng cháy của nhà trình tường tạo nên 1 bức tranh thiên nhiên sống động. Những đỉnh núi muôn hình vạn trạng tại đây luôn thu hút du khách ưu thích du lịch mạo hiểm. Nóc nhà của Y Tý – núi Lảo Thẩn khiến du khách thèm cảm giác rong ruổi với mây, hòa mình với tiếng chim hót, tiếng suối chảy róc rách.

Đặc biệt đã đến đây, du khách không thể bỏ qua Ngải Thầu Thượng – bản cao nhất Việt Nam thuộc xã Ngải Thầu. Phóng tầm ra mắt xa, bạn sẽ nhìn thấy dãy Nhìu Cồ San.

Cung đường mê hoặc

Để đến được với mảnh đất của người Hà Nhì, du khách sẽ trải qua cung đường vắt vẻo ôm lấy eo những đỉnh núi, ngọn đồi. Dù di chuyển lên Y Tý bằng xe máy hay ô tô gia đình, du khách đều có được những trải nghiệm riêng. Các thác nước trên đường đang đổ xuống tung bọt trắng xóa. Thung lũng ngay dưới chân xuất hiện mờ ảo sau các tầng sương mù.

Có 2 cung đường để di chuyển từ Lào Cai lên Y Tý: Lào Cai – Trịnh Tường – A Mú Sung – Y Tý và Lào Cai – Mường Hum – Dền Sáng – A Lù – Y Tý.

Nếu di chuyển cung đường 1, du khách sẽ được đi qua cánh rừng thảo quả, các bản làng thấp thoáng dưới sườn núi. Ngoài ra, những đoạn cua tay áo xuất hiện với mức độ dày đặc cũng phần nào tạo ra thử thách cho người lái.

Còn cung đường 2, du khách sẽ được chiêm ngưỡng một bên là thung lũng ruộng bậc thang, một bên là núi rừng hùng vĩ.

Chợ phiên Y Tý

Không quy mô như chợ phiên đẹp nhất Việt Nam – Bắc Hà, chợ phiên Y Tý gieo thương nhớ cho khách bởi khung cảnh mờ ảo của mây hòa với trang phục thổ cẩm bắt mắt. Nơi đây sẽ giúp bạn khám phá văn hóa của người Hà Nhì – dân tộc ít người nhất Việt Nam.

Ngay từ sáng sớm ngày thứ 7 hàng tuần, chợ đã thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách. Các gian hàng đơn sơ xếp liền kề nhau nào táo mèo, sâm đất Hoàng Sin Cô, giảo cổ lam, gà bản... cho đến mâm mây, giỏ xách, lắc bạc.

Ngoài buôn bán nông sản, nơi đây còn là nơi trao đổi tâm tình, giao duyên. Nhiều du khách truyền tai nhau rằng: “Nếu muốn biết về đồng bào ở Y Tý hãy đến chợ phiên”.

Đặc sản Y Tý

Khí hậu Y Tý quanh năm mát mẻ, tạo điều kiện cho một số nông sản nhiệt đới phát triển. Nhắc đến vùng đất này, du khách không khỏi cảm thán khi thưởng thức nấm hương rừng. Nấm hương rừng Y Tý vừa mềm vừa thơm – là nhận xét của đa số du khách khi đến thăm nơi đây.

Ngoài ra, thời điểm này thưởng thức món khẩu rang dẻo, dai, ngọt thanh, mùi thơm giống cốm hay củ sâm đất, bia Hà Nhì, rượu táo mèo, rau cải mèo, cá hồi, gạo Séng Cù.