Phụ nữ Á Đông làm đồ trang điểm thế nào trong thế kỉ trước?

Đào Thu Trang

Gần 100 trước, những người phụ nữ cũng đã ý thức được việc tô điểm gương mặt sẽ giúp họ xinh đẹp hơn, vậy họ đã làm đồ trang điểm thế nào?

Phụ nữ ngày xưa làm gì có được một bảng son 18 màu hay hộp phấn mắt 35 ô? Để làm ra một sản phẩm trang điểm, họ có khi phải mất cả tháng trời, từ lúc thu thập nguyên liệu cho đến thành phẩm cuối cùng. Thiếu thốn là vậy, nhưng các cung tần mỹ nữ luôn được miêu tả với nlàn da trắng sứ, viền mắt đen láy, gò má ửng hồng và môi thắm như màu của hoa. Bạn có tò mò rằng họ đã làm đồ trang điểm thế nào không?

Son giấy, bột lông mày và phấn má đựng trong hũ sành

Tìm kiếm nguyên liệu trong vườn nhà

Thời xưa chẳng có khái niệm “chiết xuất”, “hương liệu tổng hợp” hoặc “hóa chất bảo quản”. Những nguyên liệu được dùng trong mỹ phẩm của người xưa hoàn toàn được lấy từ thiên nhiên, đôi khi trong chính vườn nhà, tự trồng, tự thu hoạch. Từ các loài hoa, thảo dược, cây cỏ, họ có thể kết hợp và chế ra nhiều công thức khác nhau. Nước suối, mật ong đun chảy, dầu oliu, cánh hoa hồng, rượu trắng… đều có thể làm nên những món đồ điểm trang.

Đồ trang điểm của cung nữ trong cung đình Huế

Các nguyên liệu đó thường được họ nấu chảy, đun cách thủy, ngâm, phơi khô, nghiền nhuyễn… cuối cùng là hòa trộn với một tỷ lệ nhất định để cho ra thành phẩm đơn giản đựng trong những hũ sành sứ xinh đẹp.

Tự làm đồ trang điểm từ thiên nhiên

Sáp dưỡng môi được làm từ sáp ong loại tốt, thường là sáp ong ruồi, đem nấu chảy, trộn thêm dầu ô liu rồi lọc vài lần qua các lớp sa, sau đó trộn với màu ưa thích như hồng, cánh sen, hổ hoàng nhồi đều. Son này được các bà dùng bôi lên môi tạo độ bóng tự nhiên, làm môi mềm, lâu phai màu.

Các cung tần, mỹ nữ ngày xưa cũng dùng loại sáp dưỡng môi này để chăm chút cho khuôn miệng duyên dáng

Bột phấn tô lông mày đốt từ gỗ cây điên điển, rồi thổi thật nhẹ để lấy thứ bụi tro nhẹ, mịn làm chì kẻ mắt. Bút vẽ lông mày là cây điên điển phơi khô, giã giập mịn đầu rồi cắt xéo vạt, sau này mới được thay bằng cọ lông…

Theo quan niệm xưa, hình thái lông mày đẹp nên gọn gàng, đậm nét, vì vậy phụ nữ hay lấy than này tô điểm cho lông mày thêm phần sắc nét

Để biến tóc điểm bạc thành tóc đen nhánh, một phương pháp được nhiều người ưa chuộng dưới thời Nguyễn là lấy nùi điển điển (nút chai rượu Champagne của Tây) đốt thành than. Sau đó lấy tăm hoặc bông chấm than, kẻ lên đầu xóa hết các vùng chân tóc thưa hoặc phủ lên vùng bị bạc. Loại than này cũng được dùng làm chì kẻ mắt vì màu thật, hợp với da.

Phấn nụ hoàng cung là sản phẩm mang đậm bản sắc Việt, được nghiên cứu và phát triển bởi các nghệ nhân cung đình Huế.

Phấn nụ có công dụng dưỡng da mặt mịn màng, làm trắng da, trị mụn và tàn nhang, giải độc tố, giúp giảm viêm, hạn chế quá trình lão hóa, ổn định bề mặt biểu bì, hài hòa màu da tự nhiên.

Quy trình sản xuất mỹ phẩm hoàng cung này cũng lắm công phu, qua tới 9 công đoạn. Nguyên liệu chính là thạch cao và trên 10 vị thuốc bắc bí truyền, một số loại hoa và đặc biệt là… nước mưa xứ Huế tinh khiết.